Zeezicht avant-la-lettre
Woningen in nabijheid van water zijn niet altijd begerenswaardig geweest. Ze werden als gevaarlijk, moeilijk verdedigbaar en onhygiënisch bevonden.  Hooguit hadden ze een strategisch belang. Zeezicht liet toe om piraten, vijanden en zelfs stormen tijdig op te merken. Geen feelgood fenomeen dus. Maar de tijden zijn veranderd…

Invloed vanuit Engeland
Toen Leopold van Saksen-Coburg in 1831 de kroon werd aangeboden van het nieuwe Belgische koninkrijk woonde hij in Londen. Hij aanvaardde het koningschap en zette als eerste koning der Belgen op 17 juli 1831 voet op Belgische bodem in De Panne. Een monumentaal standbeeld van de koning op de Esplanade in De Panne is een herinnering daaraan. Uit Engeland bracht Leopold I de mode mee van de zomervakanties aan zee. De koninklijke familie, gevolgd door de aristocratie en de rijke burgerij volgden het voorbeeld van de koninklijke familie en lieten mooie villa’s als vakantiehuis bouwen aan de kust. Oostende werd de eerste badplaats aan de kust, maar ook de andere kustplaatsen ontwikkelden zich in snel tempo.

Na WOII
De ontwikkeling van het kusttoerisme kwam tot stilstand met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. In het Interbellum werd dan de ‘Congé payé’ in België ingevoerd, waardoor steeds meer mensen zich een vakantie aan zee konden permitteren.  De ontwikkeling van de kustplaatsen kwam echter pas in een stroomversnelling na de Tweede Wereldoorlog. De Belgische kust werd een populaire vakantiebestemming en is dat nog steeds. Bouwpromotoren speelden daar handig op in en hadden al snel door dat de formule ‘met zeezicht’ een kip met gouden eieren was… Zo kreeg onze Belgische kust van De Panne tot Knokke op enkele decennia een betonlint aangemeten met een versnipperd zeezicht voor zoveel mogelijk gegadigden.

Het Duinendecreet
Dat onze kustlijn lelijk is, is geen feit maar wel de mening van velen. Er zijn dan ook vanuit de kant van het beleid pogingen geweest om de ongeremde bouwdrift aan de kust een halt toe te roepen. Dit had door de vele belangen die hierbij gemoeid waren, weinig effect. In 1993 werd dan eindelijk het Duinendecreet goedgekeurd dat voor een officieel wetgevend kader zorgde ter bescherming van het reeds aangetast duingebied.  Vanaf dat ogenblik gold er een streng bouwverbod op de resterende duingebieden en werd het behoud en beheer ervan prioriteit. Maar ook nu is nog gebleken dat er in de praktijk heel wat achterpoortjes zijn voor deze regelgeving…

‘Blue Mind’
Dan rest er ons nog de vraag waarom dat zeezicht zo gegeerd is? Dat de zee een algemeen positief effect heeft op onze gezondheid, wisten we allicht. Heeft de zee echter ook een invloed op onze gemoedstoestand en hoe we ons voelen? Sommige mensen houden inderdaad van de zee om haar puur gelukkig makend effect. Dit fenomeen wordt ook ‘Blue Mind’ genoemd en is onderwerp van een studie die nagaat hoe de zee onze gedachten en gevoelens beïnvloedt (Wallace J. Nichols, 2014). Niet alle wetenschappers zijn het eens over wat deze ‘happy feelings’ veroorzaakt. Zo worden de rustgevende zeegeluiden vergeleken met de geluiden die een foetus 9 maanden in de baarmoeder ervaart. Er is ook onderzoek gedaan naar nostalgie, muziek en herinnering. Daaruit blijkt dat de meeste nostalgische herinneringen ontstaan tussen je 16 en 21 jaar. Heb je in die periode waardevolle tijd doorgebracht aan zee, dan heb je dit wellicht in je herinneringen als een favoriete ‘soundtrack’ opgeslagen voor de rest van je leven!

Restje nostalgie en een ontembare zee
De liefde voor de zee heeft van onze kust dus een bizar allegaartje aan gebouwen met versnipperd zeezicht gemaakt. De zee blijft er ondertussen onverstoorbaar bij. Even rustgevend of bedreigend als altijd. Hopelijk heeft het beleid lessen getrokken uit het verleden en slaagt men er in om mettertijd de harmonie te herstellen.
Wie trouwens verder kijkt dan het betonlint, kan nog steeds pareltjes ontwaren die aan de bouwwoede ontsnapt zijn. Denk aan de Dumontwijk in De Panne. De wijk is beschermd als historisch erfgoed en telt tal van huizen en villa’s in diverse stijlen uit de begintijd van het kusttoerisme.

Wie met zijn groep een dagje uit wil plannen naar De Panne of een andere badplaats, kan ons contacteren op 016/531457